همه ی ما می دانیم که برای شروع یک روز پرانرژی به 7 تا 9 ساعت خواب باکیفیت نیاز داریم. نداشتن خواب کافی ، از خواب پریدن های مکرر، باکیفیت نبودن خواب و مدت زمان خواب کم همگی می توانند نشانه های اختلالات خواب باشند. نداشتن کیفیت مناسب خواب در نهایت به حالتی بیش از احساس خستگی منجر می شود.
نتیجه ی این حالت سبب بروز اختلالات یادگیری،اختلال حافظه و تغییرات شخصیتی مانند افسردگی می باشد. اختلال در خواب می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از آن ها آنقد جدی هستند که در صورتیکه پیگیری نشوند ممکن است سلامتی فرد را به خطر انداخته و زندگی اجتماعی او را تهدید کنند. در ادامه ی مقاله به دلایل اختلالات خواب و انواع آن و روش های درمانی می پردازیم.
اختلالات خواب به چه دلایلی به وجود می آیند؟
دلایل متفاوتی می تواند سبب بروز اختلالات خواب در افراد شود. گاهی وقت ها اختلال در خواب و یا از خواب پریدن ها می تواند موقت باشد و با برطرف شدن عامل، این حالت خود به خود برطرف شود. در مقابل ممکن است این اختلالات با گذشت زمان بدتر شده و به یک عارضه ی مهم در زندگی فرد تبدیل شود.
در حال حاضر بی خوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب می باشد که هر فردی ممکن است در طول عمر خود بارها و بارها به صورت موقتی تجربه کند. در مقابل گاهی ممکن است این اختلال به یک وضعیت آزاردهند و مزمن تبدیل شود. در این بخش به برخی از دلایل به وجود آمدن اختلال در خواب اشاره شده است:
عامل فیزیکی
اختلالات خواب گاهی ممکن است به دلیل بروز یک زخم یا یک عارضه ی کوتاه مدت باشد که پس از برطرف شدن عامل فیزیکی فرد به حالت عادی خود باز می گردد. از طرفی ممکن است به دلیل التهاب در مفاصل و گرفتگی ماهیچه های بدن باشد که همگی با پیگیری پزشکی قابل برطرف شدن هستند.
پزشکی
برخی از بیماری ها مانند آسم ممکن است سبب بروز اختلال در خواب افراد باشد.
روانپزشکی
افسردگی ، اضطراب و استرس می تواند یکی از عوامل مهم بروز اختلالات خواب باشد.
مصرف زیاد مشروبات الکلی
الکل به دلیل تحت تاثیر قراردادن توانایی متابولیزه ی کبد ممکن است سبب بروز اختلالاتی در خواب افراد شود
کار کردن در شیفت شب
کار کردن در شیفت شب گاها ساعت بیولوژیکی بدن را بهم میزند و سبب بروز اختلالات خواب در افراد می شود.
ژنتیک
بیماری نارکولپسی یا حمله ی خواب یک بیماری ژنتیکی می باشد که سبب اختلالات خواب می شود. دلایل قطعی در بروز این بیماری وجود ندارد و نظریه های بسیاری درباره ی آن مطرح شده است که یکی از آنها ژنتیک می باشد. این بیماری در حال حاضر در جهان شایع می باشد.
در کنار تمامی عواملی که گفته شد برخی داروها نیز سبب بروز اختلالاتی در خواب افراد می شود. هم چنین افزایش سن و پیری با بروز اختلالات خواب همراه است. به طور کلی طبق آمار زنان بیش از مردان در معرض اختلالات خواب قرار می گیرند.
اختلالات خواب چه علائمی دارد؟
در لیست زیر تعدادی از علائمی که به شما هشدار می دهند دچار اختلالات خواب شده اید قرار داده شده است. در صورتیکه تعدادی از این علائم را دارید حتما برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
- چرت زدن مکرر در طول روز
- چرت زدن در هنگام رانندگی
- عدم تمرکز در محل کار یا تحصیل
- اختلال در حافظه
- احساس خواب آلودگی که اطراف آن را به شما گوشزد می کنند.
- عدم کنترل در احساسات مانند افسردگی و تغییر در خلق و خو
انواع اختلالات خواب چیست؟
اختلالات خواب انواع مختلفی دارد که 5 مورد از عمده ترین آنها اشاره می کنیم:
خواب پریشی
خواب پریشی با بروز رفتارهای غیرعادی و عجیب افراد در زمان خواب همراه است. اغلب افرادی که دچار خواب پریشی هستند رفتارهایی از جمله حرف زدن در خواب، شب ادراری، فشار دادن فک ها روی هم، دندان قروچه کردن و کابوس دیدن نشان می دهند.
آپنه خواب
آپنه خواب یکی از جدی ترین اختلالات خواب می باشد که به طور مستقیم با سلامتی فرد در ارتباط است. آپنه ی خواب وقفه های تنفسی در خواب می باشد و سبب می شود اکسیژن کافی به بدن نرسد. دکتر آرمین اکبری به بیمارانی که مشکل آپنه خواب دارند کمک می کنند تا در سریعترین زمان ممکن این مشکل را درمان کنند.
حمله در خواب
نارکولپسی به حالتی گفته می شود که فرد پس از خواب به حالت فلجی می رود و نمی تواند بلافاصله پس از بیدار شدن حرکت کند. همانگونه که اشاره شد عامل این بیماری هنوز به طور قطعی مشخص نشده است و یک بیماری ژنتیکی به حساب می آید. برخی از بیماری های مانند ام اس ممکن است سبب بروز حمله ی خواب شود.
بی خوابی
همانطور که در مقدمه اشاره شد بیخوابی یکی از شایع ترین اختلالات خواب به حساب می آید. بی خوابی می تواند تحت تاثیر دلایل مختلفی از جمله: استرس و اضطراب، مشکلات هورمونی و تغییر شرایط بیولوژیکی بدن به وجود آید.
سندروم پای بی قرار
این سندروم می تواند در هر ساعتی از شبانه روز اتفاق بیفتد اما در شب بیشتر رخ می دهد. در حقیقت به حالتی گفته می شود که فرد نیاز به تکان دادن شدید پای خود دارد و در برخی افراد با سوزش پا و احساس خزیدن روی پا همراه است.
بهترین داروهای اختلالات خواب چیست؟
درنظر گرفتن نوع اختلال خواب قدم اول در تجویز دارو توسط پزشک می باشد. بسیاری از اختلالات خواب موقتی بوده و با تحت نظر پزشک قرار گرفتن برطرف می شوند و در مقابل انواعی از اختلالات خواب مانند آپنه ی خواب و یا نارکولپسی نیاز به مراقبت های جدی پزشکی می باشند. برخی از روش های درمانی که برای انواع اختلال خواب در نظر گرفته می شود در لیست زیر اشاره شده است:
- قرص های خواب آور مانند ملاتونین
- داروهای ضدآلرژی و آنتی هیستامین ها
- یک دستگاه تنفسی کمکی و یا در مواردی جراحی که معمولا در آپنه ی خواب تجویز می شود.
- محافظ دندان که در بیماری سندروم پای بی قرار تجویز می شود
- داروهایی مانند مودافینیل ،آرمودافینیل در نارکولپسی
- تغییر سبک زندگی مانند ورزش مداوم و محدود کردن مصرف کافئین و مشروبات الکی
- مشاوره درمانی
به عنوان کلام آخر توصیه می شود در صورتیکه با خواب خود مشکل دارید و به هر دلیلی بیش از دو ماه است خواب با کیفیت نداشته اید حتما در اسرع وقت برای برطرف کردن اختلالات خواب خود به پزشک مراجعه کنید.